Poruszanie się
jest podstawową cechą organizmów żywych co u ludzi wiąże się z zachowaniem stabilnej postawy wyprostowanej. Rozwój motoryczny czyli ruchowy wymaga prawidłowej budowy ciała i układu ruchu – układu kostno-stawowego i mięśniowego oraz układu nerwowego, który tym zarządza i steruje. Rozwój motorycznego zależy też od czynników genetycznych i środowiskowych.
Pierwsze lata życia dziecka to dunamiczny rozwój w którym przeważa łączenie się sfery czuciowej i ruchowej.
U trzylatków koordynację funkcji ruchowych przejmuje kora mózgowa. Dziecko dobrze opanowuje podstawowe czynności lokomocyjne.
Dziecko w wieku przedszkolnym swobodnie biega, skacze, chwyta i zachowuje równowagę. Rozwija się pamięć. Przedszkolak uczy się nazywania wykonywanych czynności. W związku z nieukończonym procesem dojrzewania układu nerwowego dziecko ma jeszcze trudności z precyzyjnymi ruchami manualnymi.
Pierwszak zazwyczaj opanowuje proste czynności ruchowych. Potrafi sam się ubrać i używać prostych narzędzi. Ruchy dziecka stają się harmonijne, rytmiczne i płynne. Rozwijają się zainteresowania sportowe. Tempo rozwoju cech motorycznych zależy od wieku i typu budowy ciała, płci. U dziewcząt szybciej rozwijają się cechy szybkościowo-zwinnościowe a dopiero kilka lat później – siłowo-wytrzymałościowe.
Wiek 9 – 12 lat
jest szczególnie korzystny dla kształtowania zwinności, szybkości i mocy. Jest to okres wysokiej sprawności fizycznej, która daje dziecku dużo radości i satysfakcji. Jest to optymalny moment na treningi sportowe. Rośnie umiejętność koncentracji i zdyscyplinowanie ruchowe.
Okres dojrzewania płciowego zakłóca rozwój motoryczny z powodu skoków wysokości ciała. U nastolatków spada koordynacja ruchów i precyzyjność ich wykonania. Ruchy stają się niezręczne i obserwuje się występowanie ruchów mimowolnych (tiki, grymasy). W momencie uzyskania dojrzałości morfologicznej i hormonalnej objawy te przemijają.
Po osiągnięciu dojrzałości charakterystyczne jest stopniowe zubożenie motoryczności. Zanika spontaniczna potrzeba ruchu. Motorykę dorosłych cechuje zwykle precyzyjność i ekonomiczność.
W zależoności od poziomu rozwoju dziecka ma ono różną potrzebę ruchu. Dzieci w wieku przedszkolnym i wczsnoszkolnym wykazują jego ogromną potrzebę. Program nauczania „w ławce szkolnej” dalece ją ogranicza. Obowiązkowe lekcje WF w szkołach (zwykle 2 godz. tygodniowo) nie są w stanie zaspokoić potrzeb ruchowych dziecka młodszego. Potrzebuje i szuka ono ruchu poza szkołą. Należy zatem zapewnić dziecku dostateczną dawkę ruchu, np. gry w piłkę, jazdy na rowerze, biegania czy spontanicznej zabawy na placu zabaw. Zawsze należy zapewnić dziecku bezpieczne warunki do zabawy.
Najlepsze do wspierania rozwoju motoryki będą z pewnością bujaki – ze zjeżdżalniami oraz ściankami wspikaczkowymi, w trzech formach i rozmiarach dopasowanych do wieku i wzrostu dziecka:
dla najmniejszych, wstających dzieci – Omni
